|
|
J. S. BACH
Pasja według Św. Mateusza
Tekst oryginalny i polskie
tłumaczenie
CZĘŚĆ I
Oryginalny tekst niemiecki |
polskie tłumaczenie |
Chorus I & II
Kommt, ihr Töchter, helft mir klagen...
Sehet! Wen?
...den Bräutigam. Sehet ihn...
Wie?
...als wie ein Lamm.
|
Chór I & II
Chodźcie, córki, pomóc mi opłakiwać..
Patrzcie! Na Kogo?
...na Oblubieńca. Patrzcie na Niego...
Jak?
.. jak na Baranka.
|
Choral
O Lamm Gottes unschuldig
Am Stamm des Kreuzes geschlachtet.
|
Chorał
O niewinny Baranku Boga
zabity na drzewie Krzyża.
|
Chorus I & II
Sehet! Was?
Seht die Geduld.
|
Chór I & II
Patrzcie! Na co?
Na Jego cierpliwość.
|
Choral
Allzeit erfund'n geduldig
Wiewohl du warest verachtet.
|
Chorał
On zawsze cierpliwy,
nawet, gdy został wzgardzony.
|
Chorus I & II
Seht...
Wohin?
...auf unsre Schuld;
|
Chór I & II
Patrzcie...
Gdzie?
...na naszą winę;
|
Choral
All' Sünd hast du getragen,
Sonst müßten wir verzagen.
|
Chorał
Wszystkie nasze grzechy Ty poniosłeś,
gdyż inaczej musielibyśmy rozpaczać.
|
Chorus
Sehet ihn aus Lieb und Huld
Holz zum Kreuze selber tragen.
|
Chór
Patrzcie
na Niego,
pozbawionego miłości i chwały,
samotnie niosącego Krzyż. |
Choral
Erbarm dich unser o Jesu! |
Chorał
Zmiłuj się nad nami, o Jezu! |
Evangelista
Da Jesus diese Rede vollendet hatte, sprach er zu
seinen Jüngern: |
Ewangelista
Gdy
Jezus zakończył wszystkie te mowy, rzekł do swych uczniów: |
Jesus
Ihr wisset, daß nach zween Tagen Ostern wird, und des
Menschen Sohn wird überantwortet werden, daß er gekreuziget werde. |
Jezus
Wiecie,
że po dwóch dniach jest Pascha, i Syn Człowieczy będzie wydany na
ukrzyżowanie. |
Choral
Herzliebster Jesu,
was hast du verbrochen,
Daß man ein solch scharf Urteil hat gesprochen?
Was ist die Schuld? In was für Missetaten bist du geraten?
|
Chorał
Umiłowany Jezu,
coś złego uczynił,
że wydano na Ciebie tak surowy wyrok?
Jaka jest Twoja wina?
Co za występek popełniłeś? |
Evangelista
Da versammleten sich die Hohenpriester und
Schriftgelehrten und die Ältesten im Volk in dem Palast des Hohenpriesters,
der da hieß Kaiphas. Und hielten Rat, wie sie Jesum mit Listen griffen und
töteten. Sie sprachen aber: |
Ewangelista
Wówczas
to zebrali się arcykapłani i uczeni w Piśmie i starsi ludu
w pałacu najwyższego kapłana, imieniem Kajfasz, i odbyli naradę,
żeby Jezusa podstępnie pochwycić i zabić.
Mówili jednak: |
Chorus I & II
Ja nicht auf dieses Fest, auf daß nicht ein Aufruhr
werde im Volk. |
Chór I & II
Tylko
nie w czasie święta, aby wzburzenie nie powstało wśród ludu. |
Evangelista
Da nun Jesus war zu Bethanien, im Hause Simonis, des
Ausätzigen, trat zu ihm ein Weib, das hatte ein Glas mit köstlichem Wasser,
und goß es auf sein Haupt, da er zu Tische saß. Da das seine Jünger sahen,
wurden sie unwillig und sprachen: |
Ewangelista
Kiedy
Jezus przebywał w Betanii, w domu Szymona Trędowatego, podeszła do Niego
kobieta z alabastrowym flakonikiem drogiego olejku i wylała olejek na Jego
głowę, gdy siedział przy stole. Widząc to, uczniowie oburzali się, mówiąc: |
Chorus I
Wozu dienet dieser Unrat?
Dieses Wasser hätte mögen teuer verkauft und Armen gegeben werden.
|
Chór I
Na cóż
to marnotrawstwo?
Przecież można to było drogo sprzedać i rozdać ubogim.
|
Evangelista
Da das Jesus merkete, sprach er zu ihnen: |
Ewangelista
Gdy
Jezus to zauważył, rzekł do nich: |
Jesus
Was bekümmert ihr das Weib?
Sie hat ein gut Werk an mir getan.
Ihr habet allezeit Armen bei euch, mich aber habt ihr nicht allezeit.
Daß sie dies Wasser auf meinen Leib gegossen, hat sie getan, daß man mich
begraben wird. Wahrlich, ich sage euch: Wo dies Evangelium geprediget wird
in der ganzen Welt, da wird man auch sagen zu ihrem Gedächtnis, was sie
getan hat.
|
Jezus
Czemu
sprawiacie przykrość tej kobiecie? Ona dobry uczynek spełniła względem Mnie.
Albowiem ubogich zawsze macie u siebie, lecz Mnie nie zawsze mieć będziecie.
Wylewając ten olejek na moje ciało, na mój pogrzeb to uczyniła. Zaprawdę,
powiadam wam: Gdziekolwiek po całym świecie głosić będą tę Ewangelię, będą
również opowiadać na jej pamiątkę to, co uczyniła. |
Recit
Du lieber Heiland du,
Wenn deine Jünger töricht streiten,
Daß dieses fromme Weib
Mit Salben deinen Leib
Zum Grabe will bereiten,
So lasse mir inzwischen zu,
Von meiner Augen Tränenflüssen
Ein Wasser auf dein Haupt zu gießen.
|
Recytatyw
O, drogi Zbawicielu,
Gdy Twoi uczniowie się spierają,
gdy ta pobożna kobieta,
olejkiem przygotowuje Twe Ciało do
grobu;
Pozwól mi wylewać, jako wonności,
Łzy moich oczu
na Twoją głowę.
|
Aria
Buß und Reu
Knirscht das Sündenherz entzwei,
Daß die Tropfen meiner Zähren
Angenehme Spezerei,
Treuer Jesu, dir gebären.
Buß und Reu...
|
Aria
Pokuta i skrucha
Kruszą pełne grzechu serce,
ażeby krople moich łez,
mogły namaścić Ciebie,
wierny Jezu.
Pokuta i skrucha...
|
Evangelista
Da ging hin der Zwölfen einer, mit Namen Judas
Ischarioth, zu den Hohenpriestern und sprach: |
Ewangelista
Wtedy
jeden z Dwunastu, imieniem Judasz Iskariota, udał się do arcykapłanów i
rzekł:
|
Judas
Was wollt ihr mir geben? Ich will ihn euch verraten. |
Judasz
Co
chcecie mi dać, a ja wam Go wydam? |
Evangelista
Und sie boten ihm dreißig Silberlinge. Und von dem an
suchte er Gelegenheit, daß er ihn verriete. |
Ewangelista
A oni
wyznaczyli mu trzydzieści srebrników. Odtąd szukał sposobności, żeby Go
zdradzić. |
Aria
Blute nur, du liebes Herz!
Ach, ein Kind, das du erzogen,
Das an deiner Brust gesogen,
Droht den Pfleger zu ermorden,
Denn es ist zur Schlange worden.
Blute nur...
|
Aria
Krwaw drogie serce!
Ach, dzie cko, które wychowałeś,
Które ssało Twoją pierś,
Wygraża, że zabije swojego obrońcę,
Ponieważ stało się wężem.
Krwaw...
|
Evangelista
Aber am ersten Tage der süßen Brot traten die Jünger
zu Jesu und sprachen zu ihm: |
Ewangelista
W
pierwszy dzień Przaśników przystąpili do Jezusa uczniowie i zapytali Go: |
Chorus I
Wo willst du, daß wir dir bereiten, das Osterlamm zu
essen? |
Chór I
Gdzie
chcesz, abyśmy Ci przygotowali Paschę do spożycia? |
Evangelista
Er sprach: |
Ewangelista
On
odrzekł: |
Jesus
Gehet ihn in die Stadt zu einem, und sprecht zu ihm:
Der Meister läßt dir sagen: Meine Zeit ist hier, ich will bei dir die Ostern
halten mit meinen Jüngern. |
Jezus
Idźcie
do miasta, do znanego nam człowieka, i powiedzcie mu: Nauczyciel mówi: Czas
mój jest bliski; u ciebie chcę urządzić Paschę z moimi uczniami. |
Evangelista
Und die Jünger täten, wie ihnen Jesus befohlen hatte,
und bereiteten das Osterlamm. Und am Abend satzte er sich zu Tische mit den
Zwölfen. Und da sie aßen, sprach er: |
Ewangelista
Uczniowie uczynili tak, jak im polec ił Jezus, i przygotowali Paschę. Z nastaniem
wieczoru zajął miejsce u stołu razem z dwunastu. A gdy jedli, rzekł do nich: |
Jesus
Wahrlich ich sage euch: Einer unter euch wird mich
verraten. |
Jezus
Zaprawdę, powiadam wam: jeden z was mnie zdradzi. |
Evangelista
Und sie wurden sehr betrübt, und huben an, ein
jeglicher unter ihnen, und sagten zu ihm: |
Ewangelista
Bardzo
tym zasmuceni zaczęli pytać jeden przez drugiego: |
Chorus I
Herr, bin ich's? |
Chór I
Panie, czy to ja? |
Choral
Ich bin's, ich sollte büßen,
An Händen und an Füßen
Gebunden in der Höll'!
Die Geißeln und die Banden,
Und was du ausgestanden,
Das hat verdienet meine Seel'.
|
Chorał
Tak, to ja. Ja powinienem pokutować.
Moje ręce i stopy
zmierzające do piekła.
Plagi i kajdany,
i wszystko co cierpiałeś,
było zasługą dla mojej duszy.
|
Evangelista
Er antwortete und sprach: |
Ewangelista
On zaś
odpowiedział: |
Jesus
Der mit der Hand mit mir in die Schüssel tauchet, der
wird mich verraten. Des Menschen Sohn gehet zwar dahin, wie von ihm
geschrieben stehet; doch wehe dem Menschen, durch welchen des Menschen Sohn
verraten wird. Es wäre ihm besser, daß derselbige Mensch noch nie geboren
wäre. |
Jezus
Ten,
który ze Mną rękę zanurza w misie, on Mnie zdradzi. Wprawdzie Syn Człowieczy
odchodzi, jak o Nim jest napisane, lecz biada temu człowiekowi, przez
którego Syn Człowieczy będzie wydany. Byłoby lepiej dla tego człowieka,
gdyby się nie narodził. |
Evangelista
Da antwortete Judas, der ihn verriet, und sprach: |
Ewangelista
Wtedy
odpowiedział Judasz, który Go miał zdradzić, i rzekł: |
Judas
Bin ich's Rabbi? |
Judasz
Czy to ja, Rabbi? |
Evangelista
Er sprach zu ihm: |
Ewangelista
ON mu
odpowiedział: |
Jesus
Du sagest's. |
Jezus
Tyś powiedział. |
Evangelista
Da sie aber aßen, nahm Jesus das Brot, dankete und
brach's, und gab's den Jüngern und sprach: |
Ewangelista
A gdy
oni jedli, Jezus wziął chleb i odmówiwszy błogosławieństwo, połamał i dał
uczniom, mówiąc: |
Jesus
Nehmet, esset, das ist mein Leib. |
Jezus
Bierzcie
i jedzcie, to jest Ciało moje. |
Evangelista
Und er nahm den Kelch, und dankete, gab ihnen den,
und sprach: |
Ewangelista
Następnie wziął kielich i odmówiwszy dziękczynienie, dał im, mówiąc: |
Jesus
Trinket alle daraus, das ist mein Blut des neuen
Testaments, welches vergossen wird für Viele, zur Vergebung der Sünden.
Ich sage euch: Ich werde von nun an nicht mehr von diesem
Gewächs des Weinstocks trinken, bis an den Tag, da ich's neu trinken werde
mit euch in meines Vaters Reich. |
Jezus
Pijcie z
niego wszyscy, bo to jest moja Krew Nowego Przymierza, która za wielu będzie
wylana na odpuszczenie grzechów.
Lecz po wiadam wam: Odtąd nie będę już pił z tego owocu winnego krzewu aż
do owego dnia, kiedy pić go będę z wami nowy, w królestwie Ojca mojego. |
Recit
Wiewohl mein Herz in Tränen schwimmt,
Daß Jesus von uns Abschied nimmt,
So macht mich doch sein Testament erfreut:
Sein Fleisch und Blut, o Kostbarkeit,
Vermacht er mir in meine Hände.
Wie er es auch der Welt mit denen Seinen
Nicht böse können meinen,
So liebt er sie bis an das Ende.
|
Recytatyw
Choć
moje serce rozpływa się we łzach,
ponieważ Jezus opuszcza nas,
To Jego Testament mnie raduje:
Swoje Ciało
i Krew, o Najdroższą,
oddaje w moje ręce.
A swoich, których pozostawia na świecie
nie może potępić,
ponieważ do końca ich umiłował.
|
Aria
Ich will dir mein Herze schenken,
Senke dich, mein Heil, hinein.
Ich will mich in dir versenken,
Ist dir gleich die Welt zu klein,
Ei, so sollst du mir allein
Mehr als Welt und Himmel sein.
Ich will dir...
|
Aria
Oddam Ci moje serce,
Wejdź we mnie, mój Zbawicielu,
Ja się zanurzę w Tobie.
A jeśli świat jest za mały dla Ciebie,
Ach, wtedy Ty sam będziesz dla mnie
więcej niż świat i niebo.
Oddam Ci ....
|
Evangelista
Und da sie den Lobgesang gesprochen hatten, gingen
sie hinaus an den Ölberg. Da sprach zu ihnen: |
Ewangelista
Po
odśpiewaniu hymnu wyszli ku Górze Oliwnej. Wówczas Jezus rzekł do nich: |
Jesus
In dieser Nacht werdet ihr euch alle ärgern an mir,
denn es stehet geschrieben: Ich werde den Hirten schlagen, und die Schafe
der Herde werden sich zerstreuen.
Wenn ich aber auferstehe, will ich vor euch hingehen in
Galiläam.
|
Jezus
Wy
wszyscy zwątpicie we Mnie tej nocy. Bo jest napisane: Uderzę pasterza, a
rozproszą się owce stada.
Lecz gdy powstanę, uprzedzę was do Galilei.
|
Choral
Erkenne mich, mein Hüter,
Mein Hirte, nimm mich an!
Von dir, Quell aller Güter,
Ist mir viel Gut's getan.
Dein Mund hat mich gelabet
Mit Milch und süßer Kost,
Dein Geist hat mich begabet
Mit mancher Himmelslust.
|
Chorał
Pamiętaj o mnie, mój Obrońco,
Mój Pasterzu weź mnie do Siebie.
Przez Ciebie, Źródło wszelkiego dobra,
Tyle dobra spłynęło na mnie,.
Twoje usta pokrzepiły mnie
Mlekiem i słodyczą,
Twój Duch napełnił mnie
wielkim pragnieniem nieba.
|
Evangelista
Petrus aber antwortete und sprach zu ihm: |
Ewangelista
Odpowiedział Mu Piotr: |
Petrus
Wenn sie auch alle sich an dir ärgerten, so will ich
doch mich nimmermehr ärgern. |
Piotr
Choćby
wszyscy zwątpili w Ciebie, ja nigdy nie zwątpię. |
Evangelista
Jesus sprach zu ihm: |
Ewangelista
Jezus mu
rzekł: |
Jesus
Wahrlich, ich sage dir: In dieser Nacht, ehe der Hahn
krähet, wirst du mich dreimal verleugnen. |
Jezus
Z aprawdę,
powiadam ci: Jeszcze tej nocy, zanim kogut zapieje, trzy razy się Mnie
wyprzesz. |
Evangelista
Petrus sprach zu ihm: |
Ewangelista
Na to Piotr: |
Petrus
Und wenn ich mit dir sterben müßte, so will ich dich
nicht verleugnen. |
Piotr
Choćby
mi przyszło umrzeć z Tobą, nie zaprę się Ciebie. |
Evangelista
Desgleichen sagten auch alle Jünger. |
Ewangelista
Podobnie mówili wszyscy uczniowie. |
Choral
Ich will hier bei dir stehen,
Verachte mich doch nicht!
Von dir will ich nicht gehen,
Wenn dir dein Herze bricht.
Wenn dein Herz wird erblassen
Im letzten Todesstoß,
Alsdenn will ich dich fassen
In meinen Arm und Schoß.
|
Chorał
Gdybym mógł stanąć u Twego boku
nie pogardzaj mną!
Od ciebie bowiem nie odejdę
Nawet jeśli Twoje serce się złamie.
Gdy Twoje serce będzie blednąć,
W ostatnim śmiertelnym tchnieniu,
Wtedy ja wezmę Ciebie
w swoje objęcia.
|
Evangelista
Da kam Jesus mit ihnen zu einem Hofe, der hieß
Gethsemane, und sprach zu seinen Jüngern: |
Ewangelista
Wtedy
przyszedł Jezus z nimi do ogrodu, zwanego Getsemani, i rzekł do swoich
uczniów: |
Jesus
Setzet euch hie, bis daß ich dorthin gehe und bete. |
Jezus
Usiądźcie tu, Ja tymczasem odejdę tam i będę się modlił. |
Evangelista
Und nahm zu sich Petrum und die zween Söhne Zebedäi,
und fing an zu trauern und zagen. Da sprach Jesus zu ihnen: |
Ewangelista
Wziąwszy
z sobą Piotra i dwóch synów Zebedeusza, począł się smucić i odczuwać trwogę.
Wtedy rzekł do nich Jezus: |
Jesus
Meine Seele ist betrübt bis an den Tod, bleibet hie,
und wachet mit mir. |
Jezus
Smutna
jest dusza moja aż do śmierci; zostańcie tu i czuwajcie ze Mną. |
Recit a doi Cori
O Schmerz! hier zittert das gequälte Herz! Wie sinkt
es hin, wie bleicht sein Angesicht!
Was ist die Ursach' aller solcher Plagen?
Der richter führt ihn vor Gericht, da ist kein Trost,
kein Helfer nicht.
Ach, meine Sünden haben dich geschlagen!
Er leidet alle Höllenqualen, Er soll vor fremden Raub
bezahlen.
Ich, ach Herr Jesu, habe dies verschuldet, was du
erduldet! |
Recytatyw a doi Cori
O
smutku. Drży umęczone serce! Jakże cierpi, jak blednieje twarz Jego .
Jaka jest przyczyna tych nieszczęść!
Sędzia
prowadzi Go na sąd, nie ma żadnego pocieszenia, żadnej pomocy.
Ach, to moje grzechy powaliły Ciebie.
On cierpi wszystkie bóle piekła, ON musi zapłacić za zbrodnie innych.
Ach, Panie Jezu, to ja zasłużyłem na to, co Ty cierpisz! |
Solo
Ach! könnte meine Liebe dir,
Mein Heil, dein Zittern und dein Zagen
Vermindern oder helfen tragen,
Wie gerne blieb' ich hier!
|
Solo
Ach,
gdyby miłość do Ciebie,
Mój Panie, mogła zmniejszyć Twój lęk i drżenie albo
pomóc Ci je znosić.
Jakże szczęśliwy bym tu został.
|
Aria a doi Cori
Ich will bei meinem Jesu wachen.
So schlafen unsre Sünden ein.
Meinen Tod büßet seiner Seelen Not. Sein Trauren machet mich voll Freuden.
Drum muß uns sein verdienstlich Leiden recht bitter und
doch süße sein.
Ich will bei meinem Jesu wachen...
|
Aria a doi Cori
Chciałbym czuwać u boku Jezusa.
Wtedy nasze grzechy zasypiają.
Moją śmierć odpokutował cierpieniem swojej duszy. Jego smutek czyni mnie
pełnym radości.
Dlatego Jego zadośćczyniąca Męka musi być dla nas prawdziwie gorzka, ale też
pełna słodyczy.
Chciałbym czuwać u boku Jezusa...
|
Evangelista
Und ging hin ein wenig, fiel nieder auf sein
Angesicht, und betete und sprach: |
Ewangelista
I
odszedłszy nieco dalej, upadł na twarz i modlił się tymi słowami: |
Jesus
Mein Vater, ist's möglich, so gehe dieser Kelch von
mir; doch nicht wie ich will, sondern wie du willst. |
Jezus
Ojcze
mój, jeśli to możliwe, niech odejdzie ode Mnie ten kielich. Wszakże nie jako
Ja chcę, ale jako Ty. |
Recit
Der Heiland fällt vor seinem Vater nieder,
Dadurch erhebt er mich und alle
Von unserm Falle
Hinauf zu Gottes Gnade wieder.
Er ist bereit,
Den Kelch, des Todes Bitterkeit zu trinken,
In welchen Sünden dieser Welt
Gegossen sind und häßlich stinken,
Weil es dem lieben Gott gefällt.
|
Recytatyw
Zbawiciel upada przed swoim Ojcem.
Przez to podnosi mnie i wszystkich
z naszych upadków,
Wznosi na nowo ku łasce Boga.
On jest gotowy
pić kielich zaprawiony goryczą śmierci,
wypełniony grzechami całego świata,
budzącymi odrazę,
gdyż to jest wolą umiłowanego Boga.
|
Aria
Gerne will ich mich bequemen
Kreuz und Becher anzunehmen,
Trink ich doch dem Heiland nach.
Denn sein Mund,
Der mit Milch und Honig fließet,
Hat den Grund
Und des Leidens herbe Schmach
Durch den ersten Trunk versüßet.
Gerne will ich...
|
Aria
Ochoczo
poddaje się,
przyjąć Krzyż i Kielich,
I wypić go jak Zbawiciel.
Ponieważ Jego usta
płynące mlekiem i miodem
sprawiły,
że gorzki wstyd cierpienia
od pierwszego łyku zostaje osłodzony.
Ochoczo ...
|
Evangelista
Und er kam zu seinen Jüngen, und fand sie schlafend,
und sprach zu ihnen: |
Ewangelista
Potem
przyszedł do uczniów i zastał ich śpiących. Rzekł więc do nich:. |
Jesus
Könnet ihr denn nicht eine Stunde mit mir wachen?
Wachet und betet, daß ihr nicht in Anfechtung fallet. Der Geist ist willig,
aber das Fleisch ist schwach. |
Jezus
Tak,
jednej godziny nie mogliście czuwać ze Mną? Czuwajcie i módlcie się, abyście
nie ulegli pokusie; duch wprawdzie ochoczy, ale ciało słabe. |
Evangelista
Zum andern Mal ging er hin, betete und sprach: |
Ewangelista
Powtórnie odszedł i tak się modlił: |
Jesus
Mein Vater, ist's nicht möglich, daß dieser Kelch von
mir gehe, ich trinke ihn denn; so geschehe dein Wille. |
Jezus
Ojcze
mój, jeśli nie może ominąć Mnie ten kielich, i muszę go wypić, niech się
stanie wola Twoja. |
Choral
Was mein Gott will, das g'scheh' allzeit,
Sein Will', der ist der beste,
Zu helfen den'n er ist bereit,
Die an ihn glauben feste,
Er hilft aus Not,
Der fromme Gott,
Und züchtiget mit Maßen.
Wer Gott vertraut,
Fest auf ihn baut,
Den will er nicht verlassen.
|
Chorał
Co Bóg mój chce - niech się stanie.
Jego wola jest najlepsza,
gdyż jest gotów pomagać tym,
którzy wytrwale wierzą w Niego.
On pomaga w biedzie,
Bóg pełen dobroci
i powściągliwy w karaniu.
Kto ufa Bogu,
i buduje mocno na Nim,
Tego Bóg nie opuści.
|
Evangelista
Und er kam und fand sie aber schlafend, und ihre
Augen waren voll Schlaf's. Und er ließ sie, und ging abermals hin und betete
zum drittenmal, und redete dieselbigen Worte. Da kam er zu seinen Jügern und
sprach zu ihnen: |
Ewangelista
Potem
przyszedł i znów zastał ich śpiących, a oczy ich były senne. Zostawiwszy
ich, odszedł znowu i modlił się po raz trzeci, powtarzając te same słowa.
Potem wrócił do uczniów i rzekł do nich: |
Jesus
Ach! wollt ihr nun schlafen und ruhen?
Siehe, die Stunde ist hie, daß des Menschen in der Süder
Hände überantwortet wird. Stehet auf, lasset uns gehen; siehe, er ist da,
der mich verrät. |
Jezus
Ach!
Śpicie jeszcze i odpoczywacie?
A oto nadeszła godzina i Syn Człowieczy będzie wydany w
ręce grzeszników. Wstańcie, chodźmy; oto blisko jest mój zdrajca. |
Evangelista
Und als er noch redete, siehe, da kam Judas, der
Zwölfen Einer, und mit den Hohenpriestern und Ältesten des Volks. Und der
Verräter hatte ihnen ein Zeichen gegeben und gesagt: Welchen ich küssen
werde, der ist's, den greifet. Und alsbald trat er zu Jesum und sprach: |
Ewangelista
Gdy On
jeszcze mówił, oto nadszedł Judasz, jeden z Dwunastu, a z nim wielka zgraja
z mieczami i kijami, od arcykapłanów i starszych ludu. Zdrajca zaś dał im
taki znak: Ten, którego pocałuję, to On; Jego chwytajcie. Zaraz też
przystąpił do Jezusa, mówiąc: |
Judas
Gegrüßet sei'st du, Rabbi! |
Judasz
Bądź pozdrowiony, Mistrzu! |
Evangelista
Und küssete ihn. Jesus aber sprach zu ihm: |
Ewangelista
I
pocałował Go. A Jezus rzekł do niego: |
Jesus
Mein Freund, warum bist du kommen? |
Jezus
Przyjacielu, po coś przyszedł? |
Evangelista
Da traten sie hinzu, und legten die Hände an Jesum,
und griffen ihn. |
Ewangelista
Wtedy
podeszli, rzucili się na Jezusa i pochwycili Go. |
Aria a doi Cori
So ist mein Jesus nun gefangen.
Laßt ihn! haltet! bindet nicht!
Mond und Licht
Ist vor Schmerzen untergangen,
Weil mein Jesus ist gefangen.
Laßt ihn! haltet! bindet nicht!
Sie führen ihn, er ist gebunden.
|
Aria a doi Cori
Tak więc
mój Jezus został pojmany.
Puśćcie Go! Zostawcie! Nie wiążcie Go!
Księżyc i światło,
Zgasły z żalu,
Ponieważ mój Jezus został pojmany.
Puśćcie Go! Zostawcie! Nie wiążcie Go!
Oni prowadzili Go, On jest związany.
|
Chorus I & II
Sind Blitze, sind Donner in Wolken verschwunden?
Eröffne den feurigen Abgrund, o Hölle;
Zertrümmre, verderbe, verschlinge, zerschelle
Mit plötzlicher Wut
Den falschen Verräter, das mördrische Blut!
|
Chór I & II
Czy
błyskawice i grzmoty zniknęły w chmurach?
Otwórz swe ogniste czeluści, o piekło;
rozbij, zniszcz, pochłoń, roztrzaskaj
gwałtowną siłą
Fałszywego zdrajcę, splamionego morderczą krwią.
|
Evangelista
Und siehe, einer aus denen, die mit Jesu waren,
reckete die Hand aus und schlug des Hohenpriesters Knecht und hieb ihm ein
Ohr ab. Da sprach Jesus zu ihm: |
Ewangelista
A oto
jeden z tych, którzy byli z Jezusem, wyciągnął rękę, dobył miecza i
ugodziwszy sługę najwyższego kapłana odciął mu ucho. Wtedy Jezus rzekł do
niego: |
Jesus
Stecke dein Schwert an seinen Ort; denn wer das
Schwert nimmt, der soll durchs Schwert umkommen. Oder meinest du, daß ich
nicht könnte meinen Vater bitten, daß er mir zuschickte mehr denn zwölf
Legion Engel? Wie würde aber die Schrift erfüllet? Es muß also gehen. |
Jezus
Schowaj
miecz swój na miejsce, bo wszyscy, którzy za miecz chwytają, od miecza giną.
Czy myślisz, że nie mógłbym poprosić Ojca mojego, a zaraz wystawiłby Mi
więcej niż dwanaście zastępów aniołów? Jakże więc spełnią się Pisma, że tak
się stać musi? |
Evangelista
Zu der Stund' sprach Jesus zu den Scharen: |
Ewangelista
W owej
chwili Jezus rzekł do tłumów: |
Jesus
Ihr seid ausgegangen als zu einem Mörder, mit
Schwerten und mit Stangen, mich zu fahen;bin ich doch täglich bei euch
gesessen und habe gelehret im Tempel, und ihr habt mich nicht gegriffen.
Aber das ist alles geschehen, daß erfüllet würden die Schriften der
Propheten. |
Jezus
Wyszliście z mieczami i kijami jak na zbójcę, żeby Mnie pojmać. Przecież
codziennie zasiadałem w świątyni i nauczałem, a nie pochwyciliście Mnie.
Lecz stało się to wszystko, żeby się wypełniły Pisma proroków. |
Evangelista
Da verließen ihn alle Jünger, und flohen. |
Ewangelista
Wtedy
wszyscy uczniowie opuścili Go i uciekli. |
Choral
O Mensch, bewein' dein Sünde groß;
Darum Christus sein's Vaters Schoß
Äußert und kam auf Erden;
Von einer Jungfrau rein und zart
Für uns er hie geboren ward,
Er wollt' der Mittler werden.
Den'n Toten er das Leben gab,
Und legt' dabei all' Krankheit ab,
Bis sich die Zeit herdrange,
Daß er für uns geopfert würd',
Trüg' unser Sünden schwere Bürd'
Wohl an dem Kreuze lange.
|
Chorał
O człowiecze, opłakuj swój grzech;
przez który, Chrystus z łona Ojca
zstąpił na ziemię,
z Dziewicy czystej i szlachetnej
narodził się dla naszego Zbawienia
i zechciał stać się Pośrednikiem.
Umarłym przywracał życie
i przezwyciężał wszelkie choroby,
aż się wypełnił czas,
gdy musiał ofiarować się za nas,
niosąc ciężkie brzemię naszych win
aż na Krzyż.
|
CZĘŚĆ II |
Aria (Chorus I & II)
Ach! nun ist mein Jesus hin!
Wo ist denn dein Freund hingegangen,
o du Schönste unter der Weibern?
Ist es möglich, kann ich schauen?
Wo hat sich dein Freund hingewandt?
Ach! mein Lamm in Tigerklauen!
Ach! wo ist mein Jesus hin?
So wollen wir mit dir ihn suchen.
Ach! was soll ich der Seele sagen,
Wenn sie mich wird ängstlich fragen?
Ach! wo ist mein Jesus hin? |
Aria (Chór I & II)
Ach, mój Jezus już
odszedł!
Dokąd Twój Przyjaciel odszedł,
o najpiękniejsza z niewiast?
Czy to możliwe? Czy mogę zobaczyć?
Dokąd Twój Przyjaciel się udał?
Ach, mój Baranek w szponach
tygrysa! Ach, gdzie odszedł mój Jezus?
Pójdziemy z tobą Go
szukać.
Ach, co odpowiedzieć mej duszy,
gdy zapyta mnie pełna lęku?
Ach, gdzie odszedł mój Jezus? |
Evangelista
Die aber Jesum gegriffen hatten, führeten ihn zu dem Hohenpriester
Kaiphas, dahin die Schriftgelehrten und Ältesten sich versammlet hatten. Petrus aber
folgete ihm nach von ferne, bis in den Palast des Hohenpriesters; und ging hinein und
satzte sich bei die Knechte, auf daß er sähe, wo es hinaus wollte. Die Hohenpriester
aber und Ältesten, und der ganze Rat, suchten falsches Zeugnis wider Jesum, auf daß sie
ihn töteten; und funden keines. |
Ewangelista
Ci zaś, którzy
pochwycili Jezusa, zaprowadzili Go do najwyższego kapłana, Kajfasza, gdzie zebrali się
uczeni w Piśmie i starsi. A Piotr szedł za Nim z daleka, aż do pałacu najwyższego
kapłana. Wszedł tam na dziedziniec i usiadł między służbą, aby widzieć, jaki
będzie werdykt. Tymczasem arcykapłani i cała Wysoka Rada szukali fałszywego świadectwa
przeciw Jezusowi, aby Go zgładzić. Lecz nie znaleźli. |
Choral
Mir hat die Welt trüglich gericht't
Mit Lügen und mit falschem G'dicht,
Viel Netz und heimlich Stricken.
Herr, nimm mein wahr in dieser G'fahr,
B'hüt mich vor falschen Tücken.
|
Chorał
Świat osądził mnie fałszywie.
Z kłamstwami i fałszywymi zeznaniami
Wiele sideł i ukrytych zasadzek.
Panie, obroń mnie w tym niebezpieczeństwie,
Osłoń mnie od fałszywych oszczerstw.
|
Evangelista
Und wiewohl viel falsche Zeugen herzutraten, funden sie doch keins.
Zuletzt traten herzu zween falsche Zeugen, und sprachen: |
Ewangelista
Jakkolwiek
występowało wielu fałszywych świadków. Lecz nie znaleźli. W końcu stanęli dwaj i
zeznali: |
Testis I & II
Er hat gesagt: Ich kann den Tempel Gottes abbrechen und in dreien
Tagen denselben bauen. |
Świadkowie
I & II
On powiedział: Mogę zburzyć świątynię i w ciągu trzech dni odbudować
ją. |
Evangelista
Und der Hohenpriester stund auf und sprach zu ihm: |
Ewangelista
Wtedy powstał
najwyższy kapłan i rzekł do Niego: |
Pontifex
Antwortest du nichts zu dem, was diese wider dich zeugen? |
Arcykapłan
Nic nie odpowiadasz na to, co oni zeznają przeciwko Tobie? |
Evangelista
Aber Jesus schwieg stille. |
Ewangelista
Ale Jezus milczał. |
Recit
Mein Jesus schweigt zu falschen Lügen stille,
Um uns damit zu zeigen,
Daß sein erbarmungsvoller Wille
Vor uns zum Leiden sei geneigt,
Und daß wir in der gleichen Pein
Ihm sollen ähnlich sein,
Und in Verfolgung stille schweigen.
|
Recytatyw
Mój Jezus milczy
przed fałszywymi kłamcami,
aby nam pokazać,
że w swoim miłosierdziu,
CHCE cierpieć dla naszego Zbawienia.
My również w podobnym bólu,
mamy być jak On,
i milczeć w czasie prześladowań.
|
Aria
Geduld, Geduld!
Wenn mich falsche Zungen stechen.
Leid' ich wider meine Schuld
Schimpf und Spott,
Ei! so mag der liebe Gott
Meines Herzens Unschuld rächen.
Geduld, Geduld...
|
Aria
Cierpliwości,
cierpliwości!
Nawet gdy ranią mnie fałszywe języki.
Bez mej winy, cierpię
przezwiska i kpiny.
Ach, możesz mój dobry
Boże
pomścić moje niewinne serce.
Cierpliwości!...
|
Evangelista
Und der Hohenpriester antwortete, und sprach zu ihm: |
Ewangelista
A najwyższy kapłan
rzekł do Niego: |
Pontifex
Ich beschwöre dich bei dem lebendigen Gott, daß du uns sagtest,
ob du seiest Christus, der Sohn Gottes. |
Arcykapłan
Poprzysięgam Cię na Boga żywego, powiedz nam: Czy Ty jesteś
Mesjasz, Syn Boży? |
Evangelista
Jesus sprach zu ihm: |
Ewangelista
Jezus mu
Odpowiedział: |
Jesus
Du sagest's. Doch sage ich euch: Von nun an wird's geschehen,daß
ihr sehen werdet des Menschen Sohn sitzen zur Rechten der Kraft, und kommen in den Wolken
des Himmels. |
Jezus
Tak, Ja Nim jestem.
Ale powiadam wam: Odtąd ujrzycie Syna Człowieczego, siedzącego po prawicy
Wszechmocnego, i nadchodzącego na obłokach niebieskich. |
Evangelista
Da zerriß der Hohenpriester seine Kleider, und sprach: |
Ewangelista
Wtedy najwyższy
kapłan rozdarł swoje szaty i rzekł: |
Pontifex
Er hat Gott gelästert. Was dürfen wir weiter Zeugnis? Siehe,
jetzt habt ihr seine Gotteslästerung gehöret. Was dünket euch? |
Arcykapłan
Zbluźnił. Na cóż nam jeszcze potrzeba świadków? Oto teraz
słyszeliście bluźnierstwo. Co wam się zdaje? |
Evangelista
Sie antworteten und sprachen: |
Ewangelista
Oni odpowiedzieli: |
Chorus I & II
Er ist des Todes schuldig! |
Chór I & II
Winien jest śmierci! |
Evangelista
Da speieten sie aus in sein Angesicht, und schlugen ihn mit
Fäusten. Etliche aber schlugen ihn ins Angesicht, und sprachen: |
Ewangelista
Wówczas zaczęli
pluć Mu w twarz i bić Go pięściami, a inni policzkowali Go i szydzili: |
Chorus I & II
Weissage uns, Christe, wer ist's, der dich schlug? |
Chór I & II
Prorokuj nam,
Mesjaszu, kto Cię uderzył? |
Choral
Wer hat dich so geschlagen,
Mein Heil, und dich mit Plagen
So übel zugericht.
Du bist ja nicht ein Sünder,
Wie wir und unsre Kinder;
Von Missetaten weißt du nicht.
|
Chorał
Kto Cię tak uderzył
Mój Zbawicielu, i tortur
tak okrutnych
używa wobec
Ciebie?
Przecież Ty nie jesteś grzesznikiem
tak jak my i nasze dzieci;
Nieprawości Ty nie
znałeś wcale.
|
Evangelista
Petrus aber saß draußen im Palast; und es trat zu ihm eine Magd,
und sprach: |
Ewangelista
Piotr zaś siedział
na zewnątrz na dziedzińcu. Podeszła do niego jedna służąca i rzekła: |
Ancilla I
Und du warest auch mit dem Jesu aus Galiläa. |
Służąca
I
I ty byłeś z Jezusem z Galilei |
Evangelista
Er leugnete aber vor ihnen allen, und sprach: |
Ewangelista
Lecz on zaprzeczył
temu wobec wszystkich i rzekł: |
Petrus
Ich weiß nicht, was du sagest. |
Piotr
Nie wiem, co powiadasz. |
Evangelista
Als er aber zur Tür hinausging, sahe ihn eine andere, und sprach
zu denen, die da waren: |
Ewangelista
A gdy wyszedł ku
bramie, zauważyła go inna i rzekła do tych, co tam byli: |
Ancilla II
Dieser war auch mit dem Jesu von Nazareth. |
Służąca
II
I ten był z Jezusem Nazarejczykiem. |
Evangelista
Und er leugnete abermal und schwur dazu: |
Ewangelista
I znowu zaprzeczył
pod przysięgą: |
Petrus
Ich kenne des Menschen nicht. |
Piotr
Nie znam tego
człowieka. |
Evangelista
Und über eine kleine Weile traten hinzu, die da stunden, und
sprachen zu Petro: |
Ewangelista
Po chwili ci, którzy
tam stali, zbliżyli się i rzekli do Piotra: |
Chorus II
Wahrlich, du bist auch einer von denen, denn deine Sprache verrät
dich. |
Chór II
Na pewno i ty jesteś
jednym z nich, bo i twoja mowa cię zdradza. |
Evangelista
Da hub er an sich zu verfluchen und schwören: |
Ewangelista
Wtedy począł się
zaklinać i przysięgać: |
Petrus
Ich kenne des Menschen nicht. |
Piotr
Nie znam tego
Człowieka. |
Evangelista
Und alsbald krähete der Hahn. Da dachte Petrus an die Worte Jesu,
da er zu ihm sagte: ehe der krähen wird, wirst du mich dreimal verleugnen. Und ging
heraus, und weinete bitterlich. |
Ewangelista
I w tej chwili kogut
zapiał. Wspomniał Piotr na słowo Jezusa, który mu powiedział: Nim kogut zapieje,
trzy razy się Mnie wyprzesz. Wyszedł na zewnątrz i gorzko zapłakał. |
Aria
Erbarme dich
Mein Gott, um meiner Zähren willen;
Schaue hier,
Herz und Auge weint vor dir Bitterlich.
Erbarme dich,
Mein Gott, um meiner Zähren willen.
|
Aria
Zmiłuj się
nade mną,
Mój Boże, przez wzgląd na me łzy;
Spójrz tutaj,
Serce i oczy gorzko
płaczą.
Zmiłuj się nade mną,
Mój Boże, przez wzgląd na me łzy.
|
Choral
Bin ich gleich von dir gewichen,
Stell' ich mich doch wieder ein;
Hat uns doch dein Sohn verglichen
Durch sein' Angst und Todespein.
Ich verleugne nicht die Schuld,
Aber deine Gnad' und Huld
Ist viel größer als die Sünde,
Die ich stets in mir befinde.
|
Chorał
Chociaż Go opuściłem,
Teraz znów powróciłem;
Gdyż Twój Syn, odkupił nas
przez swoją Mękę i Śmierć.
Nie ukrywam, że jestem winny,
lecz Twoja łaska i
litość
jest potężniejsza niż grzech,
który w sobie stale znajduję.
|
Evangelista
Des Morgens aber hielten alle Hohenpriester und die Ältesten des
Volks einen Rat über Jesum, daß sie ihn töteten. Und bunden ihn, führeten ihn hin, und
überantworteten ihn dem Landpfleger Pontio Pilato. Da das sahe Judas, der ihn verraten
hatte, daß er verdammt war zum Tode, gereuete es ihn, und brachte her wieder die dreißig
Silberlinge den Hohenpriestern und Ältesten, und sprach: |
Ewangelista
A gdy nastał ranek,
wszyscy arcykapłani i starsi ludu powzięli uchwałę przeciw Jezusowi, żeby Go
zgładzić. Związawszy Go zaprowadzili i wydali w ręce namiestnika Poncjusza Piłata.
Wtedy Judasz, który Go wydał, widząc, że Go skazano, opamiętał się, zwrócił
trzydzieści srebrników arcykapłanom i starszym i rzekł: |
Judas
Ich habe übel getan, daß ich unschuldig Blut verraten habe. |
Judasz
Zgrzeszyłem, wydawszy
krew niewinną. |
Evangelista
Sie sprachen: |
Ewangelista
Lecz oni odpowiedzieli: |
Chorus I & II
Was gehet uns das an? da siehe du zu. |
Chór I & II
Cóż nam do tego? To twoja rzecz. |
Evangelista
Und er warf die Silberlinge in den Tempel, hub sich davon, ging
hin, und erhängete sich selbst. Aber die Hohenpriester nahmen die Silberlinge, und
sprachen: |
Ewangelista
Porzuciwszy srebrniki
w Świątyni, oddalił się, potem poszedł i powiesił się. Arcykapłani zaś wzięli
srebrniki i rzekli: |
Pontifex I & II
Es taugt nicht, daß wir sie in den Gotteskasten legen, denn es ist
Blutgeld. |
Arcykapłan
I & II
Nie wolno kłaść ich do skarbca świątyni, bo są zapłatą
krwi. |
Aria
Gebt mir meinen Jesum wieder!
Seht, das Geld, den Mörderlohn,
Wirft euch der verlorne Sohn
Zu den Füßen nieder.
Gebt mir meinen Jesum wieder!
|
Aria
Oddajcie mi mojego Jezusa!
Patrzcie, pieniądze,
zapłatę zabójcy,
Zagubiony syn rzuca wam,
Pod wasze nogi.
Oddajcie mi mojego Jezusa!
|
Evangelista
Sie hielten aber einen Rat, und kauften einen Töpfersacker darum,
zum Begräbnis der Pilger. Daher ist derselbige Acker genennet der Blutacker, bis auf den
heutigen Tag. Da ist erfüllet, das gesagt ist durch den Propheten Jeremias, da er
spricht: Sie haben genommen dreißig Silberlinge, damit bezahlet ward der Verkaufte,
welchen sie kauften von den Kindern Israel; und haben sie gegeben um einen Töpfersacker,
als mir der Herr befohlen hat. Jesus aber stand vor dem Landpfleger, und der Landpfleger
fragte ihn, und sprach: |
Ewangelista
Po odbyciu narady
kupili za nie
Pole Garncarza, na grzebanie pielgrzymów. Dlatego pole to aż po dziś dzień nosi nazwę
"Pole Krwi".
Wtedy spełniło się to, co powiedział prorok Jeremiasz: I wzięli trzydzieści
srebrników, zapłatę za Tego, którego oszacowali synowie Izraela.
I przeznaczyli ja na Pole Garncarza,
jak mi nakazał Pan.
Jezusa zaś stawiono przed namiestnikiem. Namiestnik zadał Mu pytanie: |
Pilatus
Bist du der Judenkönig? |
Piłat
Czy Ty jesteś królem żydowskim? |
Evangelista
Jesus aber sprach zu ihm: |
Ewangelista
A Jezus odpowiedział: |
Jesus
Du sagest's. |
Jezus
Tyś
powiedział. |
Evangelista
Und da er verklagt ward von den Hohenpriestern und Ältesten,
antwortete er nichts. Da sprach Pilatus zu ihm: |
Ewangelista
A gdy Go oskarżali
arcykapłani i starsi, nic nie odpowiadał. Wtedy zapytał Go Piłat: |
Pilatus
Hörest du nicht, wie hart sie dich verklagen? |
Piłat
Nie słyszysz, jak wiele zeznają przeciw Tobie? |
Evangelista
Und er antwortete ihm nicht auf ein Wort, also, daß sich auch der
Landpfleger sehr verwunderte. |
Ewangelista
On jednak nie
odpowiedział mu ani słowem, tak że namiestnik dziwił się wielce. |
Choral
Befiehl du deine Wege
Und was dein Herze kränkt
Der allertreusten Pflege
Des, der den Himmel lenkt,
Der Wolken, Luft und Winden
Gibt Wege, Lauf und Bahn,
Der wird auch Wege finden,
Da dein Fuß gehen kann.
|
Chorał
Powierz swoją drogę
i wszystko, cokolwiek trapi twe serce
najwierniejszej opiece Tego,
Który czuwa nad niebem,
nadaje obłokom, powietrzu i
wiatrom
kierunek, ścieżki i koleiny.
On znajdzie także drogi,
po których mogą kroczyć twoje stopy.
|
Evangelista
Auf das Fest aber hatte der Landpfleger Gewohnheit, dem Volk einen
Gefangenen loszugeben, welchen sie wollten. Er hatte aber zu der Zeit einen Gefangenen,
einen sonderlichen vor andern, der hieß Barrabas. Und da sie versammlet waren, sprach
Pilatus zu ihnen: |
Ewangelista
A był zwyczaj, że na
każde święto namiestnik uwalniał jednego więźnia, którego chcieli. Trzymano zaś
wtedy znacznego więźnia, imieniem Barabasz.
Gdy się więc zebrali, spytał ich Piłat: |
Pilatus
Welchen wollet ihr, daß ich euch losgrbr? Barrabam, oder Jesum,
von dem gesaget wird, er sei Christus. |
Piłat
Którego chcecie, abym wam wypuścił, Barabasza c zy Jezusa, którego zowią Chrystusem? |
Evangelista
Denn er wußte wohl, daß sie ihn aus Neid überantwortet hatten.
Und da er auf dem Richtstuhl saß, schickete sein Weib zu ihm, und ließ ihm sagen: |
Ewangelista
Wiedział bowiem, że
przez zawiść Go wydali. A gdy on odbywał przewód sądowy, żona jego przysłała mu
ostrzeżenie: |
Uxor Pilati
Habe du nichts zu schaffen mit diesem Gerechten, ich habe heute
viel erlitten im Traum von seinetwegen. |
Żona
Piłata
Nie miej nic do czynienia z tym Sprawiedliwym, bo dzisiaj we śnie
wiele cierpiałam z Jego powodu. |
Evangelista
Aber die Hohenpriester und die Ältesten überredeten das Volk,
daß sie um Barrabam bitten sollten, und Jesum umbrächten. Da antwortete nun der
Landpfleger, und sprach zu ihnen: |
Ewangelista
Tymczasem arcykapłani
i starsi namówili tłumy, żeby prosiły o Barabasza, a domagały się śmierci Jezusa.
Zapytał ich namiestnik: |
Pilatus
Welchen wollt ihr unter diesen zweien, den ich euch soll losgeben? |
Piłat
Którego z tych dwóch chcecie, abym wam wypuścił? |
Evangelista
Sie sprachen: |
Ewangelista
Odpowiedzieli: |
Chorus I & II
Barrabam! |
Chór I & II
Barabasza! |
Evangelista
Pilatus sprach zu ihnen: |
Ewangelista
Rzekł do nich Piłat: |
Pilatus
Was soll ich denn machen mit Jesu, von dem gesagt wird, er sei
Christus? |
Piłat
Cóż więc mam uczynić z Jezusem, którego zowią
Chrystusem? |
Evangelista
Sie sprachen alle: |
Ewangelista
Zawołali wszyscy: |
Chorus I & II
Laß ihn kreuzigen. |
Chór I & II
Ukrzyżuj Go! |
Choral
Wie wunderbarlich ist doch diese Strafe!
Der gute Hirte leidet für die Schafe;
Die Schuld bezahlt der Herre, der Gerechte,
Für seine Knechte!
|
Chorał
Jakże cudowne jest to cierpienie!
Dobry Pasterz cierpi za owce ;
Pan, jedyny sprawiedliwy,
płaci cierpieniem,
za swoje sługi.
|
Evangelista
Der Landpfleger sagte: |
Ewangelista
Namiestnik
odpowiedział: |
Pilatus
Was hat er denn Übels getan? |
Piłat
Cóż właściwie złego uczynił? |
Recit
Er hat uns allen wohlgetan.
Den Blinden gab er das Gesicht,
Die Lahmen macht er gehend;
Er sagt' uns seines Vaters Wort,
Er trieb die Teufel fort;
Betrübte hat er aufgericht't;
Er nahm die Sünder auf und an;
Sonst hat mein Jesus nicht getan.
|
Recytatyw
On czynił dobro dla
nas wszystkich.
On przywracał wzrok niewidomym,
Sprawiał, by chromy chodził;
On głosił nam Słowo swego Ojca
On wypędzał złe duchy;
On podnosił nieszczęśników;
On przyjmował i gościł grzeszników;
Mój Jezus nic złego nie uczynił.
|
Aria
Aus Liebe will mein Heiland sterben,
Von einer Sünde weiß er nichts,
Daß da ewige Verderben
Und die Strafe des Gerichts
Nicht auf meiner Seele bliebe.
Aus Liebe...
|
Aria
Z miłości mój
Zbawiciel chce umrzeć,
choć nie zna żadnego grzechu,
dlatego wieczna zagłada
i wyrok tego sądu
nie mogą zaciążyć na mej duszy.
Z miłości ...
|
Evangelista
Sie schrieen aber noch mehr, und sprachen: |
Ewangelista
Lecz oni jeszcze
głośniej krzyczeli: |
Chorus I & II
Laß ihn kreuzigen. |
Chór I & II
Ukrzyżuj Go! |
Evangelista
Da aber Pilatus sahe, daß er nichts schaffete, sondern daß ein
viel größer Getümmel ward, nahm er Wasser, und wusch die Hände vor dem Volk, und
sprach: |
Ewangelista
Piłat widząc, że
nic nie osiągnie, a wzburzenie jeszcze większym się staje, wziął wodę i umył ręce wobec tłumu,
mówiąc: |
Pilatus
Ich bin unschuldig an dem Blut dieses Gerechten, sehet ihr zu. |
Piłat
Nie jestem winien krwi tego Sprawiedliwego.
Wasza to rzecz. |
Evangelista
Da antwortete das ganze Volk, und sprach: |
Ewangelista
A cały lud zawołał: |
Chorus I & II
Sein Blut komme über uns und unsre Kinder. |
Chór I & II
Krew Jego na nas i na dzieci nasze. |
Evangelista
Da gab er ihnen Barrabam los; aber Jesum ließ er geißeln, und
überantwortete ihn, daß er gekreuziget würde. |
Ewangelista
Wówczas uwolnił im
Barabasza, a Jezusa kazał ubiczować i wydał na ukrzyżowanie. |
Recit
Erbarm es Gott!
Hier steht der Heiland angebunden.
O Geißelung, o Schläg, o Wunden!
Ihr Henker, haltet ein!
Erweichet euch der Seelen Schmerz,
Der Anblick solchen Jammers nicht?
Ach ja, ihr habt ein Herz,
Das muß der Martersäule gleich,
Und noch viel härter sein.
Erbarmt euch, haltet ein!
|
Recytatyw
Zmiłuj się Boże!
Oto stoi skrępowany Zbawiciel.
O biczowanie, o uderzenia, o rany!
Zatrzymajcie się Jego
oprawcy!
Czyż nie dacie się ubłagać przez ból
duszy i widok takiego nieszczęścia?
Och tak, wy macie serca,
co muszą być jak słup do
biczowania,
albo jeszcze twardsze.
Zmiłujcie się,
przestańcie!
|
Aria
Können Tränen meiner Wangen
Nichts erlangen,
Oh, so nehmt mein Herz hinein!
Aber laßt es bei den Fluten,
Wenn die Wunden milde bluten,
Auch die Opferschale sein.
|
Aria
Jeśli łzy na moich
policzkach
nie mogą nic zdziałać,
Och, weź więc moje serce!
I pozwól by dla strumieni
Twej Krwi z Twych ran szlachetnych
stało się kielichem
ofiarnym.
|
Evangelista
Da nahmen die Kriegsknechte des Landplegers Jesum zu sich in das
Richthaus, und sammleten über ihn die ganze Schar; und zogen ihn aus, und legeten ihm
einen Purpurmantel an; und flochten eine Dornenkrone, und setzten sie auf sein Haupt, und
ein Rohr in seine rechte Hand, und beugeten die Knie vor ihm, und spotteten ihn, und
sprachen: |
Ewangelista
Wtedy żołnierze
namiestnika zabrali Jezusa z sobą do pretorium i zgromadzili koło Niego całą kohortę.
Rozebrali Go z szat i narzucili na Niego płaszcz szkarłatny. Uplótłszy wieniec z
ciernia włożyli Mu na głowę, a do prawej ręki dali Mu trzcinę. Potem przyklękali
przed Nim i szydzili z Niego, mówiąc: |
Chorus I & II
Gegrüßet seist du, Judenkönig! |
Chór I & II
Witaj, królu
żydowski! |
Evangelista
Und speieten ihn an, und nahmen das Rohr, und schlugen damit sein
Haupt. |
Ewangelista
Przy tym pluli na
Niego, brali trzcinę i bili Go po głowie. |
Choral
O Haupt voll Blut und Wunden,
Voll Schmerz und voller Hohn!
O Haupt zu Spott gebunden
Mit einer Dornenkron'!
O Haupt, sonst schön gezieret
Mit höchster Ehr' und Zier,
Jetzt aber hoch schimpfieret:
Gegrüßet seist du mir!
Du edles Angesichte,
Vor dem sonst schrickt und scheut
Das große Weltgewichte,
Wie bist du so bespeit!
Wie bist du so erbleichet,
Wer hat dein Augenlicht,
Dem sonst kein Licht nicht gleichet,
So schändlich zugericht't
|
Chorał
O Głowo, pełna krwi i ran,
Pełna boleści i pełna pogardy!
O Głowo, przystrojona dla szyderstwa
koroną z cierni!
O Głowo,
kiedyś, wielce uwielbiona
najwyższą czcią i sławą,
a teraz najbardziej znieważona:
Niech będzie pozdrowione!
Twoje szlachetne oblicze,
przed którym wzdryga się
i klęka,
cały Wszechświat.
Jakże jesteś znieważona!
Jakże pobladłaś!
Któż Twój wzrok,
któremu nie dorównuje żadna jasność,
tak haniebnie urządził.
|
Evangelista
Und da sie ihn verspottet hatten, zogen sie ihm den Mantel aus, und
zogen ihm seine Kleider an, und führeten ihn hin, daß sie ihn kreuzigten. Und indem sie
hinausgingen, funden sie einen Menschen von Kyrene, mit Namen Simon; den zwungen sie, daß
er ihm sein Kreuz trug. |
Ewangelista
A gdy Go wyszydzili,
zdjęli z Niego płaszcz, włożyli na Niego własne Jego szaty i odprowadzili Go na
ukrzyżowanie. Wychodząc spotkali pewnego człowieka z Cyreny, imieniem Szymon. Tego
przymusili, żeby niósł krzyż Jego. |
Recit
Ja! freilich will in uns das Fleisch und Blut
Zum Kreuz gezwungen sein;
Je mehr es unsrer Seele gut,
Je herber geht es ein.
|
Recytatyw
Tak!
Szczęściem jest gdy
nasze ciało i kre w
Przylgnie do Krzyża;
Tym lepiej dzieje się naszym duszom
im więcej nas to kosztuje.
|
Aria
Komm, süßes Kreuz, so will ich sagen,
Mein Jesu, gib es immer her!
Wird mir mein Leiden einst zu schwer,
So hilf du mir es selber tragen.
Komm, süßes Kreuz...
|
Aria
Przyjdź, słodki
Krzyżu, tak chcę rzec,
Mój Jezu, nakładaj go stale na mnie.
Jeśli moje cierpienie będzie za ciężkie,
Wtedy pomóż mi je dźwigać samemu.
Przyjdź, słodki Krzyżu...
|
Evangelista
Und da sie an die Stätte kamen mit Namen Golgatha, das ist
verdeutschet, Schädelstätt', gaben sie ihm Essig zu trinken mit Gallen vermischet; und
da er's schmeckete, wollte er's nicht trinken.
Da sie ihn aber gekreuziget hatten, teilten sie seine Kleider, und
wurfen das Los darum; auf daß erfüllet würde, das gesagt ist durch den Propheten: sie
haben meine Kleider unter sich geteilet, und über mein Gewand haben sie das Los geworfen.
Und sie saßen allda, und hütteten sein.
Und oben zu seinem Haupte helfeten sie die Ursach seines Todes
beschrieben, nämlich: Dies ist Jesus, der Juden König.
Und da wurden zween Mörder mit ihm gekreuziget, einer zur Rechten, und
einer zur Linken. Die aber vorübergingen, lästerten ihn, und schüttelten ihre Köpfe,
und sprachen: |
Ewangelista
Gdy przyszli na
miejsce zwane Golgotą, to znaczy Miejscem Czaszki, dali Mu pić wino zaprawione goryczą.
Skosztował, ale nie chciał pić.
Gdy Go ukrzyżowali, rozdzielili między siebie Jego szaty,
rzucając o nie losy. Tak miały się wypełnić słowa, proroków: Podzielili
między siebie moje szaty, a o suknię moją rzucili los.
I siedząc tam, pilnowali Go.
A nad głową Jego umieścili napis z podaniem Jego winy:
To jest
Jezus, Król Żydowski.
Wtedy też ukrzyżowano z Nim dwóch złoczyńców, jednego po prawej,
drugiego po lewej stronie. Ci zaś, którzy przechodzili obok, przeklinali Go i
potrząsali głowami, mówiąc: |
Chorus
Der du den Tempel Gottes zerbrichst, und bauest ihn in dreier
Tagen, hilf dir selbst. Bist du Gottes Sohn, so steig herab vo' Kreuz. |
Chór
Ty, który burzysz przybytek i w trzech dniach go o dbudowujesz, wybaw sam siebie; jeśli jesteś Synem
Bożym, zejdź z krzyża. |
Evangelista
Desgleichen auch die Hohenpriester spotteten sein, samt den
Schriftgelehrten und Ältesten, und sprachen: |
Ewangelista
Podobnie
arcykapłani z uczonymi w Piśmie i starszymi, szydząc, wołali: |
Chorus I & II
Andern hat er geholfen, und kann sich selber nicht helfen. Ist er
der König Israels, so steige er nun vom Kreuz, so wollen wir ihm glauben. Er hat Gott
vertrauet, der erlöse ihn nun, lüstet's ihn; denn er hat gesagt: Ich bin Gottes Sohn. |
Chór I & II
Innych wybawiał,
siebie nie może wybawić. Jest królem Izraela: niechże teraz zejdzie z krzyża, a
uwierzymy w Niego. Zaufał Bogu: niechże Go teraz wybawi, jeśli Go miłuje. Przecież
powiedział: Jestem Synem Bożym. |
Evangelista
Desgleichen schmäheten ihn auch die Mörder, die mit ihm
gekreuziget wurden. |
Ewangelista
Tak samo lżyli Go i
złoczyńcy, którzy byli razem z Nim ukrzyżowani. |
Recit
Ach, Golgatha, unsel'ges Golgatha!
Der Herr der Herrlichkeit muß schimpflich hier verderben,
Der Segen und das Heil der Welt
Wird als ein Fluch ans Kreuz gestellt.
Der Schöpfer Himmels und der Erden
Soll Erd' und Luft entzogen werden;
Die Unschuld muß hier schuldig sterben:
Das gehet meiner Seele nah;
Ach, Golgatha, unsel'ges Golgatha!
|
Recytatyw
Och Golgoto, nieszczęsna
Golgoto!
Pan Chwały musi tutaj haniebnie konać,
Błogosławieństwo i Zbawienie świata
złożono na krzyżu jako przekleństwo.
Stwórca nieba i ziemi,
Ziemi i powietrza został
pozbawiony;
Niewinny musi umrzeć tutaj jak złoczyńca:
To głęboko rani moją duszę;
Och
Golgoto, nieszczęsna Golgoto!
|
Aria
Sehet Jesus hat die Hand,
Uns zu fassen ausgespannt; Kommt!
Wohin?
In Jesu Armen.
Sucht Erlösung, nehmt Erbarmen, Suchet!
Wo?
In Jesu Armen. Lebet, sterbet, ruhet hier,
Ihr verlaßnen Küchlein
ihr, Bleibet!
Wo?
In Jesu Armen.
|
Aria
Patrzcie, Jezus
wyciągnął swoje ręce,
aby nas mocno objąć; Pójdźcie!
Dokąd?
W ramiona Jezusa.
Szukajcie zbawienia,
przyjmijcie miłosierdzie. Szukajcie!
Gdzie?
W ramionach Jezusa. Tutaj
życie, umieranie, wytchnienie; Jesteście jak opuszczone kurczęta. Pozostańcie!
Gdzie?
W ramionach Jezusa.
|
Evangelista
Und von der sechsten Stunde an ward eine Finsternis über das ganze
Land, bis zu der neunten Stunde. Und um die neunte Stunde schriee Jesus laut, und sprach: |
Ewangelista
Od godziny szóstej
mrok ogarnął całą ziemię, aż do godziny dziewiątej. Około godziny dziewiątej
Jezus zawołał donośnym głosem: |
Jesus
Eli, Eli, lama sabachthani? |
Jezus
Eli, Eli, lama sabachthani? |
Evangelista
Das ist: Mein Gott, mein Gott, warum hast du mich verlassen?
Etliche aber, die da stunden, da sie das höreten, sprachen sie:
|
Ewangelista
To znaczy: Boże mój,
Boże mój, czemuś Mnie opuścił?
Słysząc to, niektórzy ze stojących tam mówili:
|
Chorus I
Der rufet dem Elias. |
Chór I
Eliasza woła. |
Evangelista
Und bald lief einer unter ihnen, nahm einen Schwamm, und füllete
ihn mit Essig, und steckete ihn auf Rohr, und tränkete ihn. Die andern aber sprachen: |
Ewangelista
Zaraz też jeden z
nich pobiegł i wziąwszy gąbkę, napełnił ją octem, włożył na trzcinę i dawał Mu
pić. Lecz inni mówili: |
Chorus II
Halt, laß sehen, ob Eias komme und ihm helfe? |
Chór II
Poczekaj! Zobaczymy,
czy przyjdzie Eliasz, aby Go wybawić. |
Evangelista
Aber Jesus schriee abermals laut, und verschied. |
Ewangelista
A Jezus raz jeszcze
zawołał donośnym głosem i oddał ducha. |
Choral
Wenn ich einmal soll scheiden,
So scheide nicht von mir!
Wenn ich den Tod soll leiden,
So tritt du dann herfür!
Wenn mir am allerbängsten
Wird um das Herze sein,
So reiß mich aus den Ängsten
Kraft deiner Angst und Pein!
|
Ch orał
Gdy kiedyś będę musiał odejść,
Ty nie odchodź ode mnie!
Gdy będę musiał stanąć wobec śmierci
Ty stań przy mnie!
Gdy kiedyś śmiertelny
lęk
napełni moje serce,
Ty wyrwij mnie swą mocą
z grozy strachu i bólu!
|
Evangelista
Und siehe da, der Vorhang im Tempel zerriß in zwei Stücke, von
oben an bis unten aus. Und die Erde erbebete, und die Felsen zerrissen, und die Gräber
täten sich auf, und stunden auf viel Leiber der Heiligen, die da schliefen; und gingen
aus den Gräbern nach seiner Auferstehung, und kamen in die heilige Stadt, und erschienen
vielen.
Aber der Hauptmann, und die bei ihm waren, und bewahreten Jesum, da sie
das Erdbeben und was da geschah, erschraken sie sehr und sprachen:
|
Ewangelista
A oto zasłona
przybytku rozdarła się na dwoje z góry na dół; ziemia zadrżała i skały zaczęły
pękać. Groby się otworzyły i wiele ciał świętych, którzy umarli, powstało.
I
wyszedłszy z grobów po Jego zmartwychwstaniu, weszli oni do Miasta świętego i ukazali
się wielu.
Setnik zaś i jego ludzie, którzy odbywali straż przy Jezusie, widząc trzęsienie ziemi
i to, co się działo, zlękli się bardzo i mówili:
|
Chorus I & II
Wahrlich, dieser ist Gottes Sohn gewesen. |
Chór I & II
Prawdziwie, Ten był
Synem Bożym. |
Evangelista
Und es waren viel Weiber da, die ferne zusahen, die da waren
nachgefolget aus Galiläa, und hatten ihm gedienet; unter welchen war Maria Magdalena, und
Maria, die Mutter Jacobi und Joses, und die Mutter der Kinder Zebedäi.
Am Abend aber kam ein reicher Mann von Arimathia, der hieß Joseph,
welcher auch ein Jünger Jesu war. Der ging zu Pilato, Da befahl Pilatus, man sollte ihm
ihn geben. |
Ewangelista
Było tam również
wiele niewiast, które przypatrywały się z daleka. Szły one za Jezusem z Galilei i
usługiwały Mu. Między nimi były: Maria Magdalena, Maria, matka Jakuba i Józefa, oraz
matka synów Zebedeuszowych.
Pod wieczór przyszedł zamożny człowiek z Arymatei, imieniem Józef, który też był
uczniem Jezusa. Udał się do Piłata i prosił o ciało Jezusa. Wówczas Piłat
kazał je wydać. |
Recit
Am Abend da es kühle war,
Ward Adams Fallen offenbar.
Am Abend drücket ihn der Heiland nieder.
Am Abend kam die Taube wieder,
Und trug ein Ölblatt in dem Munde.
O schöne Zeit! O Abendstunde!
Der Friedensschluß ist nun mit Gott gemacht,
Denn Jesus hat sein Kreuz vollbracht.
Sein Leichnam kömmt zur Ruh.
Ach! liebe Seele, bitte du,
Geh, lasse dir den toten Jesum schenken,
O heilsames, o köstlich's Angedenken!
|
Recytatyw
Wieczorem, gdy było
zimno,
Upadek Adama był ogłoszony.
Wieczorem Odkupiciel pociągnął go w otchłań.
Wieczorem gołąbek powrócił,
niosąc w dziobie listek oliwki.
Wspaniały czasie! Wieczorna godzino!
Pokój z Bogiem właśnie teraz został uczyniony,
Gdyż Chrystus dokonał Ofiary Krzyża,
Jego Ciało idzie na spoczynek.
Ach, droga duszo, proszę cię,
Idź, każ sobie oddać zmarłego Jezusa,
O zbawienna, drogocenna Pamiątko!
|
Aria
Mache dich, meine Herze, rein,
Ich will Jesum selbst begraben.
Denn er soll nunmehr in mir
Für und für
Seine süße Ruhe haben.
Welt, geht aus,
laß Jesum ein!
Mache dich..
|
Aria
Oczyść się, moje
serce,
Ja sam
chcę pochować Jezusa.
Ponieważ odtąd we mnie,
na wieki i na zawsze,
znajdzie swój słodki
odpoczynek.
Świecie, odejdź!
pozwólcie wejść Jezusowi.
Oczyść się ...
|
Evangelista
Und Joseph nahm den Leib, und wickelte ihn in ein rein Leinwand.
Und legte ihn in sein eigen neu Grab, welches er hatte lassen in einen Fels hauen; und
wälzete einen großen Stein vor die Tür des Grabes, und ging davon. Es war aber allda
Maria Magdalena, und die andere Maria, die satzten sich gegen das Grab.
Des ander Tages, der da folget nach dem Rüsttage, kamen die
Hohenpriester und Pharisäer sämtlich zu Pilato, und sprachen: |
Ewangelista
Józef zabrał ciało,
owinął je w czyste płótno i złożył w swoim nowym grobie, który kazał wykuć w
skale. Przed wejściem do grobu zatoczył duży kamień i odszedł. Lecz Maria Magdalena i
druga Maria pozostały tam, siedząc naprzeciw grobu.
Nazajutrz, to znaczy po dniu Przygotowania, zebrali się arcykapłani i faryzeusze u
Piłata i oznajmili:
|
Chorus I & II
Herr, wir haben gedacht, daß dieser Verfürer sprach, da er noch
lebete: Ich will nach dreien Tagen wieder auferstehen. Darum befiehl, daß man Grab
verwahre bis den dritten Tag, auf daß nicht seine Jünger kommen, und stehlen ihn, und
sagen zu dem Volk: Er ist auferstanden von den Toten; und werde der letzte Betrug ärger,
denn der erste. |
Chór I & II
Panie,
przypomnieliśmy sobie, że ów oszust powiedział jeszcze za życia: Po trzech dniach
powstanę. Każ więc zabezpieczyć grób aż do trzeciego dnia, żeby przypadkiem nie
przyszli jego uczniowie, nie wykradli Go i nie powiedzieli ludowi: Powstał z martwych. I
będzie ostatnie oszustwo gorsze niż pierwsze. |
Evangelista
Pilatus sprach zu ihnen: |
Ewangelista
Rzekł im Piłat: |
Pilatus
Da habt ihr die Hüter; gehet hin, und verwahret's, wie ihr wisset. |
Piłat
Macie straż: idźcie, zabezpieczcie grób, jak umiecie. |
Evangelista
Sie gingen hin, und verwahreten das Grab mit Hütern, und
versiegelten den Stein. |
Ewangelista
Oni poszli i
zabezpieczyli grób opieczętowując kamień i stawiając straż. |
Recit
Nun ist der Herr zur Ruh gebracht.
Mein Jesu, gute Nacht!
Die Müh' ist aus, die unsre Sünde ihm gemacht.
Mein Jesu, gute Nacht!
O seilige Gebeine
Seht, wie ich euch mit Buß und Reu beweine,
Daß euch mein Fall in solche Not gebracht.
Mein Jesu, gute Nacht!
Habt lebenslang
Vor euer Leiden tausend Dank,
Daß ihr mein Seelenheil so wert geacht't.
Mein Jesu, gute Nacht!
|
Recytatyw
Mój Pan, odszedł na
spoczynek.
Mój Jezu, dobranoc!
Twój trud, który
spowodowały nasze grzechy, zakończył się.
Mój Jezu, dobranoc!
O błogosławione Ciało
Patrz, jak płaczemy nad Tobą z pokorą i skruchą,
Bo nasz upadek sprowadził na Ciebie taką niedolę.
Mój Jezu, dobranoc!
Przyjmij, przez całe me
życie,
za Twoją Mękę, tysięczne dzięki,
że zbawienie mojej duszy uczyniłeś tak bezcennym .
Mój Jezu, dobranoc!
|
Chorus I & II
Wir setzen uns mit Tränen nieder
Und rufen dir im Grabe zu:
Ruhe sanfte, sanfte ruh'!
Ruht, ihr ausgesognen Glieder!
Ruhe sanfte, sanfte ruh'!
Euer Grab und Leichenstein
Soll dem ängstlichen Gewissen
Ein bequemes Ruhekissen
Und der Seelen Ruhstatt sein.
Höchst vergnügt schlummern da die Augen ein.
Wir setzen uns... |
Chór I & II
Siedzimy we łzach i
wołamy
Do Ciebie spoczywającego w grobie:
Odpoczywaj spokojnie, odpoczywaj!
Odpoczywaj! Twoje wyczerpane Ciało!
Odpoczywaj spokojnie, odpoczywaj!
Nasz grób i kamień
niech będą dla niespokojnych sumień
jak wygodna poduszka
i miejsce wytchnienia dla duszy.
Tam w
najwyższej błogości spoczynek dla oczu.
Siedzimy we łzach... |
Opracowanie -o. dr Julian Mieczysław Śmierciak OFM
julian@poczta.bernardyni.pl
|